UNIEWAŻNIENIE KLAUZULI ZMIENNEJ STOPY PROCENTOWEJ WIBOR W UMOWIE KREDYTOWEJ

1. Czym jest WIBOR?

WIBOR to wskaźnik referencyjny stopy procentowej dla polskiego złotego. Jest on podstawą wyznaczania oprocentowania dla większości kredytów o zmiennym oprocentowaniu, które udzielane są przez polskie banki, w tym dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz kredytów hipotecznych. Oprocentowanie kredytu jest ustalane z uwzględnieniem WIBOR-u, który obowiązuje w danym terminie. Są to najczęściej: WIBOR 6M lub WIBOR 3M.

2. Czy możliwe jest usunięcie WIBOR z umowy kredytowej?

Sposób ustalania wysokości WIBOR-u zasadniczo zabezpiecza głównie interes ekonomiczny banku, a nie kredytobiorcy, zaś zapisy umów kredytowych, które odnoszą się do zmiennej stopy procentowej ustalanej w oparciu o WIBOR, mogą stanowić niedozwolone postanowienia umowne i jako takie nie wiążą klienta. Innymi słowy – są bezskuteczne wobec kredytobiorcy od chwili zawarcia z bankiem umowy kredytu.

W przypadku uznania przez sąd, iż wskaźnik WIBOR jest ustalany wadliwie i w związku z tym stanowi niedozwolone klauzule umowne - powinno nastąpić ustalenie nieistnienia postanowień dotyczących wszystkich składników oprocentowania zaciągniętego kredytu. W konsekwencji kredytobiorca otrzyma zwrot wszystkich dotychczas wpłaconych rat odsetkowych, kontynuując spłatę kredytu na dotychczasowych warunkach, lecz bez odsetek. Oznacza to, iż kredytobiorca zwraca bankowi jedynie udostępniony kapitał.

3. Unieważnienie umowy kredytowej.

W przypadku uznania przez sąd, iż WIBOR ustalany jest wadliwie, a więc stanowi niedozwolone klauzule umowne – istnieje przesłanka do ustalenia nieistnienia stosunku prawnego, który wynika z całej umowy kredytowej. Takie rozwiązanie może jednak okazać się najmniej korzystne dla klienta banku, ponieważ będzie się wiązało z koniecznością zwrotu całej kwoty udostępnionego mu przez bank kredytu. Takie rozstrzygnięcie jest korzystne dla tych kredytobiorców, którzy dokonali już spłaty kapitału początkowego.

Ważny wyrok w sprawie Frankowiczów!

3 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, zgodnie z którym polskie sądy obowiązane są usuwać nieuczciwe mechanizmy frankowe z umów kredytowych, jakie Frankowicze zawarli z bankami.

Co istotne – kredytobiorcy na etapie postępowania sądowego mogą domagać się: albo odfrankowienia (tj. ustalenia, że kredyt przez nich zawarty jest kredytem złotowym z oprocentowaniem LIBOR), albo unieważnienia umowy z bankiem jeżeli to rozwiązanie jest korzystne dla kredytobiorcy.

Pomoc Frankowiczom - Oddłużanie Poznań

Kancelaria specjalizuje się w prowadzeniu spraw o uznanie niedozwolonych postanowień umownych za niewiążące klientów, a nadto zwrotu swiadczeń nienależnych od banków, które stosują tzw. klauzule abuzywne (klauzule niedozwolone). Przejawia się to przede wszystkim swobodnym ustalaniem przez bank wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego.

Stąd też z punktu widzenia klienta banku istotne jest aby miał on świadomość, czy bank z którym podpisuje umowę kredytową nie stosuje klauzul, które w świetle orzecznictwa Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznawane są za niedozwolone.

W razie wątpliwości za abuzuwne klauzule uważa się te, które:

  • uzależniają zawarcie umowy od zawarcia innej umowy niemającej bezpośredniego związku z daną umową,
  • przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienie do podwyższenia wynagrodzenia po zawarciu umowy, nie przyznając jednocześnie w umowie konsumentowi uprawnienia do odstąpienia od umowy,
  • w przypadku rozwiązania umowy pozbawiają konsumenta prawa żądania zwrotu świadczenia spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta,
  • stanowią, iż wyłącznie kontrahent konsumenta będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy,
  • przewidują obowiązek zapłaty przez konsumenta odstępnego w wysokości rażąco wygórowanej.

W sytuacji, w której konsument zawarł z bankiem umowę zawierającą postanowienia niedozwolone, przysługuje mu uprawnienie do zakwestionowania tychże postanowień na drodze postępowania przed sądem cywilnym. Sąd dokonuje kontroli incydentalnej rozstrzygając w indywidualnej sprawie konsumenta, tj. klienta banku. Wystosowanie takiego powództwa, jeżeli okaże się ono uzasadnione, pozwoli kontrahentowi banku otrzymać zasądzony zwrot świadczenia nienależnego od banku, który zastosował klauzule abuzywne.

Nadto tytułem uzupełnienia wskazać należy, iż podmiotem władnym do dokonywania kontroli abstrakcyjnej jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Kontrola Prezesa UOKiK polega przede wszystkim na analizie postanowień zawartych we wzorcach umów, a nie zaś konkretnej umowy, którą faktycznie klient zawarł z bankiem.

Warto również pamiętać, iż roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego od banku przedawnia się z upływem lat dziesięciu. Powyższe roszczenie nie jest więc roszczeniem okresowym, którego termin przedawnienia wynosi trzy lata. Potwierdził to m.in. Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 15 stycznia 2015 roku (sygn. akt II Ca 1695/14) zgodnie z którym: „świadczenie polegające na zwrocie nienależnego świadczenia nie jest samo w sobie świadczeniem okresowym, ponieważ jest świadczeniem jednorazowym, którego obowiązek spełnienia powstaje z mocy ustawy w warunkach w niej określonych, nie przewiduje zaś ona w tym zakresie żadnego okresowego spełniania świadczeń, lecz jednorazowy zwrot nienależnie spełnionego świadczenia.”

Ocena